Wat zal er van de staat Israël worden?
Door A. Klein Haneveld sr.
De Staat Israël
Een golf van geestdrift en ontroering voer door de harten van het Joodse volk bij het bekend worden van de proclamatie van 14 Mei 1948 in Tel Aviv. Met ingang van de komende middernacht werd de Staat Israël in het leven geroepen. Een vrije, onafhankelijke Joodse staat in het oude vaderland! Wie had dat ooit kunnen geloven?
Zeker, de Joden hadden er reeds lang, hadden er eigenlijk de eeuwen door, altijd hoopvol naar uitgezien. Bij elke Paasfeestviering, ieder jaar opnieuw, hadden zij over de gehele wereld elkaar toegewenst: “Het volgend jaar in Jeruzalem.” In Jeruzalem zelf aangevuld met de woorden: “maar in een vrij Jeruzalem!” Een onverwoestbaar optimisme had hen steeds doen blijven hopen, dat toch eens de lange ballingschap zou wijken voor de terugkeer. Maar is het niet zo, dat ook de taaist volgehouden hoop, als ze eenmaal in vervulling gaat, ons toch verrast?
Van 1880 af valt er een steeds toenemende beroering onder het Joodse volk waar te nemen. De moord op de tsaar Alexander II van Rusland deed een golf van Pogroms (Jodenmoorden) gaan over dat land. Van toen af begon de massale vlucht naar Amerika. Levendig herinner ik mij nog uit mijn kinderjaren de lange “Jodentrein”, die elke avond om vijf uur ons dorp passeerde, afgeladen vol met emigranten uit Oost Europa, op weg naar de Nieuwe Wereld.
Maar uit diezelfde tijd dateren ook de eerste doelbewuste pogingen tot het vormen van de Joodse nederzetting in Palestina, teneinde het verlaten land te koloniseren. Nog voor het einde der eeuw had er een gebeurtenis plaats, waardoor de Joodse nationale verwachtingen een meer vaste vorm aannamen. De Weense journalist Theodor Herzl, ontsteld over de antisemitische ondergrond van het beruchte eerste Dreyfus proces te Parijs, publiceerde in 1896 zijn in visionaire trant geschreven boek “Der Judenstaat”.
Dit had een geweldige uitwerking. Reeds het volgende jaar opende Herzl te Bazel het eerste wereldcongres der Zionisten, dat als doel der Zionistische beweging stelde het scheppen van een publiekrechtelijk gewaarborgde woonplaats voor het Joodse volk in Palestina. Veel aandacht schonk de wereld daar vooreerst niet aan. Een Joodse staat in het door Turkije beheerste en door erosie en verwaarlozing zo onvruchtbaar geworden land leek al te zeer op een ijdel droombeeld, dat toch voor geen verwezenlijking ooit vatbaar zou zijn.
Herzl zelf had echter een vooruitziende blik. Dadelijk na afloop van het congres schreef hij in zijn dagboek:
“Te Bazel hebben wij de Joodse staat gesticht. Als ik dat vandaag in het openbaar zeide, zou ik van alle kanten uitgelachen worden. Maar misschien over vijf en zeker over vijftig jaar zal iedereen dit erkennen.”
Die woorden zijn bijna letterlijk in vervulling gegaan. Precies vijftig jaar later, november 1947, aanvaardde de U.N.O. (Verenigde Naties) het bekende verdelingsplan, waarbij aan de Joden een deel van Palestina werd toegewezen voor een eigen Joodse staat.